Nog niet zo lang geleden kwam ik het voor het eerst tegen, dus zocht ik op wat het betekende. Het blijkt een begrip te zijn dat aangeeft hoe we dingen leren. Of liever gezegd: dat hoeveel we leren afhankelijk is van de context.
Leren door te doen
De 70 in dit begrip betekent dat we ons 70 procent van wat we leren door ervaring eigen maken. Met name als we iets niet meteen goed doen, leren we er veel van: zo moet het dus niet! Hoe dan wel? En dat stimuleert ons om het een volgende keer beter te doen, tot het goed gaat.
Leren van anderen
Die 20 staat voor de 20 procent die we ons eigen maken door wat we van collega’s en de mensen om ons heen leren. Dus dan gaat het om de kunst afkijken, om mensen die ons voordoen hoe iets moet, etc. Een simpel voorbeeld daarvan is dat het best wel lastig kan zijn om via schriftelijke instructies bepaalde handelingen te moeten verrichten – of het nu gaat om een kastje in elkaar zetten of om een onderdeel van een computerprogramma onder de knie te krijgen – terwijl het vaak een stuk makkelijker wordt als iemand het ons even voordoet. Herkenbaar?
Leren via studie
En die 10 dan? Verbazingwekkend genoeg staat die 10 dus voor de 10% die we leren via opleiding en studie. Ja, dat waar in onze maatschappij zo ontzettend veel waarde aan wordt gehecht. Diploma’s die zeggen dat je iets kunt, terwijl bijna iedereen ook wel weet dat je heel veel pas echt leert als je het ook doet, dus in de praktijk. Niemand zou graag zien dat we mensen die alleen het theoriediploma van hun rijbewijs hebben gehaald zonder meer aan het verkeer zouden laten deelnemen. Dat je autorijden alleen in de praktijk echt kunt leren, en pas echt goed leert rijden nadat je je rijbewijs op zak hebt en regelmatig aan het verkeer deelneemt, daar zullen ook weinig mensen verbaasd over zijn.
Leren in de praktijk
I
k ben opgegroeid in een tijd dat het heel normaal was om in de praktijk te leren. Zo ben ik ooit begonnen met de opleiding tot verpleegkundige, waarbij ik na 10 weken theorie gewoon aan het werk ging, als leerling-verpleegkundige, en daar ook voor werd betaald. Daarnaast ging ik een of enkele dagen per maand naar school voor de theorie. Steeds een nieuw stukje theorie, waarna ik in de praktijk weer meer handelingen mocht verrichten. Nu is het werkgedeelte binnen de opleiding voor de HBOV een stage geworden. Niet minder belangrijk, maar toch wel heel anders. Ook qua waardering, want voor een stage tijdens je opleiding krijg je vaak niet eens betaald. Terwijl je wel gewoon werkt, toch?
Er zijn nog wel dingen die we eigenlijk alleen maar in de praktijk leren. Hoe relaties in elkaar zitten. Hoe we kinderen moeten opvoeden. Hoe we moeten omgaan met onze eigen frustraties en die van anderen. Hoe we een burnout moeten voorkomen. Wat de gevolgen zijn van een scheiding. Hoe we verlies moeten verwerken en wat rouwen is.
Levenslessen op school
En ja, ook hier geldt dat je het grootste deel hiervan alleen maar in de praktijk kunt leren, door het te ervaren. Maar het zou zo fijn zijn als we allemaal ook in het omgaan met frustraties, relaties en tegenslag gewoon wat meer begeleiding zouden krijgen. Wat lijkt het me mooi als op middelbare scholen binnen de lessen maatschappijleer ook wat lessen over relaties, over verschillen tussen mannen en vrouwen, gegeven zouden worden. Juist in die kwetsbare leeftijd waarin zo veel jongens en meisjes belangstelling voor elkaar krijgen, en waar vaak de tweede basis wordt gelegd voor de manier waarop we als mannen en vrouwen met elkaar omgaan (de eerste basis is dat wat we meenemen van de manier waarop onze ouders met elkaar omgaan). Zo veel van de relatieproblemen die ik in mijn praktijk zie, worden vaak meteen al een stuk minder als ik die verschillen heb uitgelegd. Ze zijn niet absoluut, zeker niet. Wat ik als mannelijk benoem, hoort soms bij het gedrag van de vrouw in de relatie, en andersom. Maar op zich maakt dat niet uit. De verschillen blijven. Opposites attract, nietwaar?
Conflicten
Een belangrijk verschil is bijvoorbeeld dat de meeste mannen hun aandacht meestal richten op ‘zaken’, op ‘dingen’, terwijl bij de meeste vrouwen ook altijd de onderliggende relatie een rol speelt, wat bij mannen niet het geval hoeft te zijn. Daarom is het voor mannen ook makkelijker om conflicten achter zich te laten. Het ging alleen over het conflictpunt, niet over de onderliggende relatie. Bij de vrouw die zo’n conflict niet zo snel los kan laten, is er ook aan de onderliggende relatie gemorreld, en hoewel het conflict misschien is uitgepraat, is er geen aandacht aan de relatie geschonken en zit daar voor de vrouw nog een spanningsveld.
Mijn zoon maakte me dat in zijn puberteit eens heel duidelijk toen hij na een ruzie tegen me zei: “Ik snap dat niet, dan ga ik naar mijn kamer en na 5 minuten ben ik het kwijt, en als ik dan 2 uur later weer beneden kom, zit jij er nog steeds mee.” En daarmee legde hij dus precies de vinger op de pijnlijke plek. De betekenis van die ruzie ging voor mij veel verder dan het onderwerp van die ruzie. Het ging voor mij ook over onze band als moeder en zoon, over mijn kwaliteiten als moeder, over mijn ongerustheid over het gedrag van mijn puberzoon op sommige onderdelen, en of het allemaal ooit nog wel goed ging komen. Mijn zoon had geen last van al dat soort twijfels, die had alleen maar over een bepaald onderwerp een meningsverschil met mij.
Dat heeft me veel geleerd.
Verschillen tussen man en vrouw
En zo zijn er nog zo veel meer dingen waar mannen en vrouwen gewoon anders mee omgaan, en waarbij zo veel onbegrip ontstaat omdat we niet begrijpen dat die ander er anders mee omgaat. Want we zijn toch hetzelfde? In mijn ogen is dat de grootste misvatting van de afgelopen decennia: nee, we zijn bij lange na niet hetzelfde. Lichamelijk niet qua uiterlijk, maar ook niet van binnen, zo ontdekt ook de medische wetenschap steeds meer. Maar ook onze geest werkt niet hetzelfde, we denken niet op dezelfde manier, we hebben niet van dezelfde dingen last.
Pubers voorlichten over relaties
Ik zou het zo leuk vinden als ik op middelbare scholen daar eens pubers over zou mogen gaan voorlichten, in de hoop dat het in hun toekomst leidt tot betere relaties. Gewoon, omdat we meer begrijpen van elkaar. En daardoor ook onszelf beter gaan begrijpen.
De kern van alles
En zo kwam ik op de slogan van mijn praktijk: communiceer beter met jezelf en anderen.
Pas als je meer begrijpt van jezelf en van de verschillen tussen jezelf en de ander kun je ook beter met jezelf (de manier waarop je denkt, je gedachten) en de ander (wat je zegt en hoe je het zegt) communiceren.
Ik ben ervan overtuigd dat dat kan bijdragen aan een betere wereld. Jij ook?