Krijg je makkelijk een conflict met je partner?
Dan zou het kunnen dat je reactie op iets dat er gebeurt of wordt gezegd niet overkomt zoals je zou willen, zoals je bedoeling is. En dat je partner meer reageert op het gevoel dat je daarmee overbrengt dan op wat er echt wordt gezegd. Onze communicatie is voor een heel groot deel non-verbaal.
Wat hebben we vooral van de ander nodig?
We willen gehoord, gezien en erkend worden door de mensen om ons heen. We willen ook waardering voelen.
Als we ons niet gehoord, gezien, erkend en gewaardeerd voelen, maakt dat dat we ons vaak niet prettig voelen bij de ander.
Wat is dat, horen, zien, erkennen en waarderen?
Hoe doe je dat?
Laat ik beginnen met wat het niet is:
- Het is niet: gelijk geven (dat kan worden ervaren als een manier om ervan af te zijn)
- Het is niet: een oplossing bieden (dat kan worden ervaren als een bewijs van onvermogen)
- Het is niet: iets zeggen als “Ja, dat zei je al eerder” (dat kan worden ervaren als ‘je zeurt’)
- Het is niet: iets zeggen als “Ja, dat doe je wel vaker”
- Het is niet: degene over wie de ander klaagt gelijk geven.
Je bereikt niets als je dingen zegt zoals Paul in het voorbeeld hieronder:
Ilse: “Mijn moeder was niet aardig tegen me!”
Paul: “Je moeder is zo vaak niet aardig.”
Ilse: “Oh? Jij zit ook altijd op mijn moeder te vitten! En nee, ze was echt niet aardig! Ze vond dat ik me niet aan moest stellen!” (merk je hoe haar reactie nu al feller wordt? Niet rustiger? Want zij mag wel klagen over haar moeder, maar jij niet.)
Paul: “Dus ze zei weer dat je je aanstelde? Ja, dat snap ik wel, je overdrijft ook vaak.”
Ilse: “Ja, dat zei ik toch al, dat ze vond dat ik me aanstelde! En nu doe jij er nog een schepje bovenop! En nu geef je haar nog gelijk ook! Aan wiens kant sta je eigenlijk? Ik vond het zo oneerlijk, ik was echt van slag!”
Paul: “Ja, je bent zo vaak snel van slag, je kan toch niet verwachten dat je moeder daar altijd maar in meegaat! Dat doe ik ook niet, dan negeer ik je liever, je maakt altijd zo makkelijk overal een probleem van!”
Ilse: “Jemig, aan jou heb ik ook niets! Je luistert ook nooit naar me! En je begrijpt me al helemaal niet!”
Waarna Ilse boos wegloopt, en zich nog rotter voelt dan voordat ze iets aan Paul vertelde.
Door Pauls reacties voelt Ilse zich dus niet gehoord, niet gezien, niet erkend en niet gewaardeerd, want hij lijkt niet te snappen dat ze het moeilijk heeft met de reactie van haar moeder, bij wie ze zich ook al niet gehoord, gezien, erkend en gewaardeerd voelde. Ze zocht steun bij hem, en begrip, en die kreeg ze niet, daardoor sloot ze zich af en liep weg, nu niet alleen teleurgesteld in haar moeder, maar ook in Paul.
De kans bestaat dat als gesprekjes over hoe ze zich voelt vaker zo lopen, ze de volgende keer niets meer zegt. En dan vraagt Paul zich in zo’n situatie misschien af wat er is, en als hij dat dan vraagt, dan zegt ze: “Niets”. En daar snapt hij dan weer niets van, omdat hij wel de indruk heeft dat er iets is. Maar door haar reactie haalt hij mogelijk zijn schouders op en denkt: ‘laat maar’, omdat hij ook geen zin heeft in opnieuw een conflict als zijn reactie haar weer niet bevalt. En zo ontstaat er steeds meer afstand tussen beiden.
Dus wat was nu de oorzaak van het niet fijn verlopen van deze situatie?
Paul liet haar niet merken dat hij haar begreep, dat hij er was voor haar, dat ze bij hem terecht kon.
Want in wezen willen we allemaal begrepen worden. En we ervaren alleen begrip als we door de reactie van de ander ook voelen dat de ander ons begrijpt. Of op zijn minst daar moeite voor doet, En naar ons luistert.
Door de antwoorden die in het voorbeeld hierboven worden gegeven, voelen we dat niet. Sterker nog, Ilse voel zich nu niet alleen door de moeder, maar ook door Paul onbegrepen. Dus nog rotter dan ze zich al voelde voor ze probeerde steun te vinden bij Paul.
We hebben het nodig te merken dat de ander ons hoort, ziet en erkent.
Hoe kun je wel goed omgaan met je partner in een dergelijke situatie?
Herhaal op vragende en belangstellende toon wat de ander zei, terwijl je ook echt naar het antwoord luistert, bv.:
Ilse: “Mijn moeder was niet aardig tegen me!”
Paul: “Was je moeder niet aardig?”
Ilse: “Nee, ze vond dat ik me niet aan moest stellen!”
Paul: “Vond ze dat je je aanstelde?”
Ilse: “Ja, en dat vond ik zo oneerlijk, ik was echt van slag!”
Paul: “Je vond niet dat je je aanstelde, omdat je echt van slag was!”
Ilse: “Ja, precies, jij begrijpt me. Deed mijn moeder dat ook maar.”
En nu is Ilse haar frustratie kwijt en is ze blij met Paul, die haar aanvoelt en haar opvangt als ze van slag is.
Er is niet veel tijd voor nodig, dit gesprekje was korter dan het vorige. En het effect is zo veel beter!
Het is dus niet zo lastig. De ander wil vooral dat je doorvraagt, en echt luistert. Dan kan de ander zijn of haar hart luchten, en kan het daardoor loslaten. Dus je hoeft het niet op te lossen, je hoeft niemand gelijk of ongelijk te geven. Je hoeft alleen maar actief te luisteren en uitbreidende vragen te stellen.
Wat zijn uitbreidende vragen?
Dat zijn vragen waarbij het doel van je vraag alleen is dat je de ander uitnodigt wat meer te vertellen zonder dat je zelf je mening hoeft te geven over wat er speelt.
Hoe doe je dat? Vaak is het voldoende om min of meer te herhalen wat de ander zei, maar nu op een vragende of bevestigende (van begrip getuigende) toon. Kijk nog maar eens naar de reacties van Paul in het stukje hierboven. Hij geeft helemaal geen mening, hij heeft wel geluisterd en bevestigt dat aan Ilse door zijn antwoorden.
Echt luisteren
Pas als je echt begrijpt waardoor de ander ergens mee zit, en de ander iets helemaal heeft kunnen vertellen, kun je als dat nodig is ook nog zelf er iets over zeggen.
Door eerst de ander de kans te geven alles wat er bij dit onderwerp speelt te zeggen, ontstaat er ook ruimte bij de ander om ook zelf breder te kijken, en naar zichzelf te kijken.
Ilse zou bijvoorbeeld nog iets kunnen zeggen als: “Misschien had mijn moeder ook wel een beetje gelijk, ik reageerde ook wel erg sterk, zo erg was het allemaal niet.”
En als dat is gelukt, heeft Paul haar dus gehoord, gezien en erkend, waardoor Ilse ook weer naar haar eigen gedrag kan kijken.
Hulp nodig?
Oefen wat hierboven staat, en vraag aan de ander hoe jouw reacties worden ervaren. Voelt je partner zich door jou gehoord, gezien, erkend en gewaardeerd? Voel jij je door je partner gehoord, gezien, erkend en gewaardeerd? Nee? Ga dan het gesprek aan.
Lukt het jullie samen niet om zulke gesprekjes beter te voeren met elkaar, en willen jullie mijn hulp?
Bel me dan voor het maken van een afspraak.