Omgaan met verlies (rouw)

De term rouwproces wordt meestal in verband gebracht met het verliezen van een geliefde aan de dood. We maken echter veel vaker een rouwproces door, want tijdens ons leven komt het regelmatig voor dat we afscheid moet nemen van iets of iemand dat ons na aan het hart ligt: bij het verbreken van een relatie of vriendschap, als we (ongeneeslijk) ziek worden of gehandicapt raken, als we een baan of huis kwijtraken, zelfs als een belangrijke wedstrijd wordt verloren.

Soms kunnen we ons daarop voldoende voorbereiden, waardoor het goed lukt om het te aanvaarden, soms zijn we nog niet zo ver op het moment dat we het verlies ervaren. Dan hebben we tijd nodig om dit verlies te verwerken, een plaatsje te geven. Dat volgt een periode van rouw.

Rouwfases

Een rouwproces bestaat uit een aantal fases, die vaak door elkaar lopen:

1. Ontkenning: je gelooft niet dat het waar is, en voelt eigenlijk nog vrij weinig, want wat je nu hebt gehoord of gezien, dat kan gewoon niet waar zijn: je droomt en wordt straks vast wakker. Dit is een beschermingsmechanisme, waardoor het mogelijk is om de waarheid langzaam door te laten dringen.
2. Boosheid of protest: het is mogelijk dat je gaat huilen, schreeuwen, vloeken, en dat je boos wordt op de persoon die of het apparaat dat je het nieuws heeft gebracht. Het kan ook voorkomen dat je in deze fase iemand zoekt om de schuld te geven. Dit alles helpt bij het ontwijken van het gevoel van verlies en verdriet.
3. Onderhandelen en vechten: als dat mogelijk is, kun je gaan onderhandelen, beloftes doen om het leed te voorkomen, naar een rechter stappen, wat je maar kunt bedenken, om het naderend onheil af te wenden.
4. Depressie: dan komt er een moment dat je er niet meer aan kunt ontkomen: het is echt, je moet het onder ogen zien. Het kan zijn dat je je hierdoor machteloos voelt, dat je je afsluit voor contact met anderen en dat je je terugtrekt, je ziekmeldt, en misschien zelfs drugs/alcohol/kalmeringspillen gaat gebruiken om maar niet te voelen wat onafwendbaar is.
5. Aanvaarding: vervolgens komen er momenten waarop je het verlies onder ogen ziet, en accepteert dat het zo is, al betekent dat niet dat je het ermee eens bent. Je ziet alleen in dat het geen zin heeft je ertegen te verzetten, omdat er geen weg terug is.

Grillig

Rouwen is een grillig proces, dat vaak gewoon de tijd neemt die het nodig heeft. Na verloop van tijd blijkt de pijn die het aanvankelijk deed niet meer zo heftig te zijn. Toch is het mogelijk dat die pijn regelmatig nog even terugkomt, al zullen de tussenpozen steeds langer worden. Dit is een normaal proces.

Natuurlijk kost een rouwproces tijd, en die tijd kun je het beste gewoon nemen.

Soms komt het echter voor dat de pijn en het verdriet niet na verloop van tijd afnemen, soms zelfs erger worden, en dat je merkt dat het lastig blijft om je leven weer op te pakken.
Dan kan het helpen om hier wat begeleiding bij te vragen, om na te gaan of het proces dat je doormaakt nog ‘normaal’ is, of dat je wellicht ergens vast bent komen te zitten, waar je zelf niet meer uitkomt. Daar kan wat hulp dan net voldoende zijn om de volgende stap te zetten.

Hulp vragen bij het verwerken van een verlies is geen teken van zwakte, maar juist van kracht. Het betekent dat je inziet dat het je gewoon even niet zelf lukt, dat het je niet lukt de sleutel te vinden naar het accepteren van het verlies, en dat dat je blokkeert te genieten van die mensen en dingen in het leven die er nog wel zijn en die je leven nog steeds de moeite waard kunnen maken.

Merk je dat het verwerken van je verlies te veel tijd kost, en wil je graag een volgende stap zetten, neem dan vrijblijvend contact op om de mogelijkheden te bespreken.